سردرد بیماری رایجی است که روزانه بسیاری از افراد را دچار مشکل می‌کند. هر نوع سردرد خفیف یا شدید می‌تواند عملکرد روزانه‌ی ما را مختل کند. سردرد انواع مختلفی دارد که سردرد تنشی، شایع‌ترین آن به‌شمار می‌رود. درست است که بسیاری از داروها علائم سردرد را تسکین می‌دهند؛ اما درمان های طبیعی و مؤثر نیز برای درمان سردرد وجود دارند. در ادامه، ۱۸ درمان خانگی برای رفع سردرد را معرفی می‌کنیم.
۱. برای درمان سردرد آب بنوشید
کمبود آب در بدن یکی از دلایل سردرد است. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که کم‌آبی مزمن در بدن (دهیدراسیون) شایع‌ترین دلیل بروز سردرد تنشی و میگرن محسوب می‌شود.
بنابراین، افرادی که دچار کم‌آبی مزمن در بدن هستند، می‌توانند با نوشیدن آب، علائم سردرد را در عرض ۳۰ دقیقه تا سه ساعت از بین ببرند. کمبود آب در بدن همچنین می‌تواند به ضعف تمرکز و کج‌خلقی منجر شود که علائم سردرد را بدتر می‌کند. برای جلوگیری از بروز این نوع سردردها باید آب کافی بنوشید و غذاهای غنی از آب بخورید.
۲. منیزیم مصرف کنید
منیزیم یک ماده‌ی معدنی مهم برای بسیاری از عملکردهای بدن است؛ ازجمله کنترل قند خون و انتقال عصبی. این ماده همچنین یک درمان امن و مؤثر برای سردرد به‌شمار می‌رود. شواهد نشان داده‌اند که کمبود منیزیم در افرادی که اغلب به سردرد میگرنی دچار می‌شوند، شایع‌تر است.
مصرف روزانه‌ی ۶۰۰ میلی‌گرم منیزیم سیترات به کاهش دفعات و شدت سردردهای میگرنی کمک می‌کند. البته مصرف مکمل‌های منیزیم می‌تواند عوارض جانبی گوارشی، مثل اسهال را در برخی افراد به‌همراه داشته باشد. بنابراین توصیه می‌شود که برای درمان سردرد با منیزیم، این کار را با دُز کمتر شروع کنید و حتما نظر پزشک‌تان را جویا شوید.
۳. مصرف الکل را کاهش دهید
مصرف نوشیدنی‌های الکلی در بسیاری از افراد به سردرد منجر نمی‌شود، با این حال مطالعات نشان داده‌اند که الکل می‌تواند علائم میگرن را در یک‌سوم از افرادی که اغلب دچار این نوع سردرد می‌شوند، تحریک کند. الکل همچنین باعث بروز سردرد تنشی و خوشه‌ای در بسیاری از افراد می‌شود.
الکل یک وازودیلاتور است؛ یعنی باعث می‌شود که رگ‌های خونی باز شوند و اجازه می‌دهد که خون به‌شکل آزادانه‌ای به جریان بیفتد. علاوه بر این، الکل به‌عنوان یک دیورتیک عمل می‌کند و باعث می‌شود که بدن از طریق ادرار مکرر، مایعات و الکترولیت‌ها را از دست بدهد. این روند می‌تواند به کم‌آبی بدن منجر شود که خود به‌تنهایی یکی از دلایل سردرد محسوب می‌شود.
۴. به‌اندازه‌ی کافی بخوابید
محرومیت از خواب از بسیاری جهات می‌تواند بر سلامتی شما تأثیرگذار باشد و حتی می‌تواند باعث بروز سردرد شود.
در یکی از مطالعات انجام‌شده، تعداد دفعات و شدت سردرد در افرادی که کمتر از ۶ ساعت خواب شبانه داشتند با افرادی که بیشتر می‌خوابیدند، بررسی شد. نتیجه‌ی این مطالعه نشان می‌دهد افرادی که کمتر می‌خوابند، بیشتر دچار سردرد می‌شوند و شدت آن نیز بیشتر است.
البته خواب بیش از اندازه نیز می‌تواند به سردرد منجر شود؛ بنابراین برای جلوگیری طبیعی از بروز سردرد باید به‌اندازه‌ی کافی بخوابید. برای ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه برنامه‌ریزی کنید تا بهترین نتیجه را شاهد باشید.
۵. از خوردن غذاهایی با میزان هیستامین بالا خودداری کنید
هیستامین یک ماده‌ی شیمیایی است که به‌صورت طبیعی در بدن وجود دارد. این ماده در سیستم ایمنی، گوارش و عصبی نقش دارد. هیستامین در برخی غذاها مثل پنیرهای کهنه، غذاهای مخمرشده، آبجو، شراب، ماهی دودی و گوشت‌های حاوی مواد نگهدارنده یا نمک‌سودشده وجود دارد.
مطالعات نشان داده‌اند که هیستامین می‌تواند در افرادی که به این ماده حساس هستند، سردردهای میگرنی ایجاد کند. برخی افراد در دفع هیستامین دچار مشکل هستند. آنزیم‌هایی که وظیفه‌ی شکستن و هضم هیستامین را به‌عهده دارند، در بدن این افراد به‌درستی عمل نمی‌کنند.
محدود کردن یا حذف این‌گونه از غذاها برای افرادی که اغلب دچار سردرد می‌شوند، راهکاری مؤثر خواهد بود.
۶. برای درمان سردرد از اسانس‌های خوشبو استفاده کنید
در حقیقت روغن‌های ضروری مایعات غلیظی هستند که ترکیبات معطر گیاهان مختلف را دربر دارند. این روغن‌ها مزایای درمانی فراوانی دارند و اغلب به‌صورت موضعی استفاده می‌شوند؛ البته انواع خوراکی هم دارند.
روغن نعناع بیابانی و اسطوخدوس برای درمان سردرد مؤثرند. ماساژ شقیقه با روغن نعناع بیابانی می‌تواند به درمان سردرد تنشی را کاهش دهد. از طرف دیگر، ماساژ لب فوقانی با روغن اسطوخدوس و استنشاق آن در کاهش سردردهای میگرنی مؤثر است.
۷. ویتامین ب کمپلکس مصرف کنید
ویتامین بی کمپلکس درواقع گروهی از مواد مغذی محلول در آب هستند که نقش‌های مهمی در بدن ایفا می‌کنند. برای مثال، این ویتامین‌ها در سنتز نوروترانسمیتر مؤثرند و غذا را به انرژی تبدیل می‌کنند.
برخی از ویتامین‌های بی در برابر سردردها خواص محافظتی دارند. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل ویتامین بی ریبوفلاوین (B2)، فولات، ویتامین b12 و ویتامین B6 می‌توانند علائم سردرد را کاهش دهند.
ویتامین‌های ب کمپلکس حاوی هشت ویتامین b هستند و درمانی مؤثر، مقرون‌به‌صرفه و ایمن برای سردرد به شمار می‌روند. گفته می‌شود که مصرف منظم این ویتامین‌ها بی‌خطر است، چراکه به‌صورت محلول در آب هستند و مازاد آن به‌صورت ادرار از بدن خارج می‌شود.
۸. برای رفع سردرد از کمپرس سرد استفاده کنید
استفاده از کمپرس سرد یا کیسه‌ی آب سرد می‌تواند در کاهش علائم سردرد مؤثر باشد. قرار دادن کمپرس سرد یا یخ‌زده روی گردن یا سر به کاهش التهاب منجر می‌شود، انتقال یا رسانایی عصب را کاهش می‌دهد و رگ‌های خونی را باریک‌تر می‌کند؛ تمامی این موارد به کاهش درد کمک می‌کنند.
نتیجه‌ی تحقیقاتی که روی ۲۸ زن انجام شده نشان می‌دهد که قرار دادن بسته‌های ژله‌ای سرد روی سر می‌تواند باعث کاهش چشمگیر سردرد میگرنی شود.
برای درست کردن کمپرس سرد می‌توانید از یک کیسه‌ی ضد‌آب استفاده کنید و داخل آن یخ بریزید. کیسه را با یک حوله‌ی نرم بپوشانید و آن را پشت گردن، سر یا شقیقه‌ها قرار دهید تا سردرد کمتر شود.
۹. از کوآنزیم Q10 استفاده کنید
کوآنزیم Q10 ماده‌ای است که به‌صورت طبیعی در بدن تولید می‌شود و در روند تبدیل غذا به انرژی مؤثر است. این ماده همچنین به‌عنوان آنتی‌اکسیدانی قوی عمل می‌کند.
مصرف مکمل‌های کوآنزیم Q10 یک روش درمانی مؤثر و طبیعی برای سردرد است. نتیجه‌ی مطالعه‌ای که با حضور ۸۰ نفر انجام شد، نشان داده است که مصرف روزانه‌ی ۱۰۰ میلی‌گرم از مکمل کوآنزیم Q10 می‌تواند شدت و مدت زمان میگرن را کاهش دهد؛ علاوه بر اینکه تعداد دفعات بروز این نوع سردرد را نیز کمتر می‌کند.
تحقیقات دیگری نیز با حضور ۴۲ نفر انجام شد که اغلب دچار سردردهای میگرنی می‌شدند. نتیجه‌ی این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف روزانه‌ی سه دُز ۱۰۰ میلی‌گرمی از کوآنزیم Q10 می‌تواند تعداد دفعات بروز میگرن و علائم مرتبط به میگرن مثل تهوع را کاهش دهد.
۱۰. رژیم غذایی محرومیت را امتحان کنید
مطالعات نشان می‌دهند که تحمل‌ناپذیری غذایی می‌تواند محرک بروز سردرد باشد. برای اینکه بدانید کدام‌یک از غذاها باعث ایجاد سردرد می‌شوند، می‌توانید از روش رژیم محرومیت (Elimination) استفاده کنید و در نهایت، غذاهایی را که منجر به بروز علائم سردرد می‌شوند بشناسید و آنها را حذف کنید.
پنیرهای کهنه، الکل، شکلات، مرکبات و قهوه، شایع‌ترین غذاهایی هستند که علائم سردردهای میگرنی را ایجاد می‌کنند.
در یکی از مطالعات انجام شده، یک رژیم ۱۲ هفته‌ای توانست تعدادی از سردردهای میگرنی افراد را کاهش دهد. تأثیرات این رژیم از هفته‌ی چهارم آغاز شدند.
۱۱. چای یا قهوه‌ی کافئین‌دار بنوشید
نوشیدنی‌هایی مثل قهوه و چای که حاوی کافئین هستند می‌توانند سردرد را تسکین دهند. کافئین همچنین در بهبود روحیه مؤثر است، هوشیاری را افزایش می‌دهد و رگ‌های خونی را باریک‌تر می‌کند؛ تمامی این موارد در کاهش علائم سردرد مؤثر هستند. علاوه بر این، کافئین می‌تواند تأثیر داروهای رایج برای درمان سردرد مثل ایبوپروفن و استامینوفن را افزایش دهد.
اگر در گذشته کافئین بیشتری مصرف می‌کردید و در حال حاضر، از این ماده کمتر استفاده می‌کنید، باید بدانید که احتمال بروز سردرد را افزایش داده‌اید. بنابراین، اگر اغلب دچار سردرد می‌شوید، باید مصرف کافئین را نیز در نظر داشته باشید.
۱۲. طب سوزنی را امتحان کنید
طب سوزنی درواقع تکنیک طب سنتی چینی است که با فرو بردن سوزن در پوست، نقاط خاصی از بدن را تحریک می‌کند. این روش همچنین می‌تواند در کاهش علائم سردرد نیز مؤثر باشد.
بررسی ۲۲ مطالعه‌ی مختلف که با حضور بیش از ۴۴۰۰ نفر انجام شده، نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند به‌اندازه‌ی داروهای رایج برای درمان میگرن مؤثر باشد. تحقیقات دیگر نشان داده‌اند که طب سوزنی، امن‌تر و مؤثرتر از توپیرامات است. توپیرامات، داروی ضدویروسی است که برای درمان میگرن‌های مزمن استفاده می‌شود.
اگر به‌دنبال درمانی طبیعی برای سردردهای مزمن هستید، پیشنهاد می‌کنیم طب سوزنی را امتحان کنید.
۱۳. با یوگا به آرامش برسید
تمرین یوگا یکی از بهترین روش‌ها برای از بین بردن استرس، افزایش انعطاف‌پذیری، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی به‌شمار می‌رود. یوگا همچنین در کاهش تعداد دفعات و شدت سردردها نیز مؤثر است.
در یکی از مطالعات، اثرات یوگادرمانی روی ۶۰ نفر که به میگرن مزمن دچار بودند، بررسی شد. شدت سردرد و تعداد دفعات سردرد در افرادی که یوگادرمانی و مراقبت‌های معمولی را دریافت می‌کردند، در مقایسه با افرادی که تنها به مراقبت‌های معمولی اکتفا کردند، کاهش چشمگیری داشته است.
در بررسی‌های دیگر مشخص شد افرادی که به‌مدت سه ماه، تمرین‌های یوگا را انجام دادند، کمتر از قبل به سردرد مبتلا شدند و شدت سردردها نیز بسیار کمتر بوده است.
۱۴. از بوییدن رایحه‌های قوی خودداری کنید
رایحه‌های قوی مثل عطرها و محصولات پاک‌کننده باعث بروز علائم سردرد می‌شوند.
نتیجه‌ی تحقیقات روی ۴۰۰ نفر که به میگرن یا سردرد تنشی مبتلا بودند نشان می‌دهد که بوهای قوی، مخصوصا عطرها می‌توانند علائم سردرد را تحریک کنند. این حساسیت نسبت به بوها با نام اسموفوبیا شناخته می‌شود و در افراد مبتلا به میگرن مزمن، شایع‌تر است.
اگر فکر می‌کنید به بوها حساسیت دارید، پیشنهاد می‌کنیم از بوییدن عطرها، دود سیگار و غذاهای معطر خودداری کنید تا احتمال تحریک سردردهای میگرنی را کاهش دهید.
۱۵. از داروهای گیاهی برای درمان سردرد استفاده کنید
برخی از گیاهان مثل بابونه‌ی زرد یا بابونه‌ی اروپایی و Butterbur می‌توانند به د. بابونه‌ی زرد یک گیاه گلدار است که خواص ضدالتهابی دارد. نتیجه‌ی برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف روزانه‌ی مکمل‌های بابونه در دُزهای ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرمی می‌تواند تعداد دفعات ابتلا به سردرد را کاهش دهد. البته برخی مطالعات دیگر نتوانستند مزایایی را در این رابطه پیدا کنند.
ریشه‌ی Butterbur نیز یک بوته‌ی چندساله‌‌ی بومی آلمان است و مانند بابونه، خواص ضدالتهابی دارد. بررسی‌های متعدد نشان داده‌اند که مصرف عصاره‌ی این گیاه در دُزهای ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرمی می‌تواند علائم سردرد در بزرگسالان و کودکان را کاهش دهد.
اگر بابونه‌ی زرد یا اروپایی را به همان مقدار توصیه‌شده مصرف کنید، بی‌خطر خواهد بود. اما Butterbur باید با احتیاط بیشتری مصرف شود. گونه‌های غیرخالص این گیاه، آسیب‌های کبدی را به‌همراه دارند و آسیب‌های درازمدت آن هنوز ناشناخته هستند.
۱۶. از مصرف نیترات و نیتریت خودداری کنید
نیترات و نیتریت از مواد نگهدارنده‌ی رایج هستند که در غذاهایی مثل هات‌داگ، سوسیس و بیکن استفاده می‌شوند. این مواد باعث حفظ تازگی غذا می‌شوند و از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کنند.
غذاهایی که حاوی این مواد هستند می‌تواند علائم سردرد را در برخی افراد تحریک کنند. نیتریت از طریق باز کردن رگ‌های خونی باعث بروز علائم سردرد می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم از مصرف گوشت‌های فراوری‌شده خودداری کنید تا کمتر در معرض نیتریت‌ها قرار بگیرید.
۱۷. برای درمان سردرد چای زنجبیل بنوشید
ریشه‌ی زنجبیل حاوی ترکیبات مفید فراوانی است که از میان آنها می‌توان به آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد ضدالتهابی اشاره کرد.
مطالعات انجام‌شده روی ۱۰۰ بیمار مبتلا به میگرن مزمن نشان داد که ۲۵۰ میلی‌گرم پودر زنجبیل، به‌اندازه‌ی داروی سوماتریپتان مؤثر است، این دارو برای درمان سردردهای میگرنی استفاده می‌شود.
زنجبیل همچنین در کاهش علائم همراه با سردرد مثل تهوع و استفراغ نیز مؤثر است. می‌توانید از پودر زنجبیل به‌شکل کپسول استفاده کنید یا اینکه از ریشه‌ی آن یک چای آرام‌بخش تهیه کنید.
۱۸. ورزش کنید
فعالیت بدنی یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای کاهش شدت سردرد است. نتیجه‌ی مطالعه‌ای با حضور ۹۱ نفر نشان داد که هفته‌ای سه مرتبه استفاده از دوچرخه‌ی ثابت به‌مدت ۴۰ دقیقه، از تکنیک‌های ریلکسیشن مؤثرتر است. بررسی دیگری که روی ۹۲هزار نفر انجام شد نشان می‌دهد که فعالیت بدنی اندک با افزایش خطر ابتلا به سردرد در ارتباط است.
روش‌های زیادی برای بالا بردن سطح فعالیت بدنی وجود دارد، اما یکی از ساده‌ترین روش‌ها همان پیاده‌روی یا افزایش تعداد گام‌های روزانه است.
حرف آخر
بسیاری از افراد از سردردهای مکرر رنج می‌برند؛ به همین دلیل نیز پیدا کردن روش‌های طبیعی و مؤثر برای درمان انواع سردرد اهمیت زیادی دارد.
یوگا، مکمل‌ها، روغن‌های ضروری و اصلاح رژیم غذایی از روش‌های طبیعی، امن و مؤثر هستند که می‌توانند به کاهش علائم سردرد کمک کنند. البته گاهی‌اوقات روش‌های دارویی نیز ضرورت دارند، با این حال درمان‌های طبیعی و مؤثری برای جلوگیری از سردرد و درمان آن وجود دارد که بدون عوارض جانبی، سلامتی شما را تأمین می‌کند.
سلام مقاله عالی بود.