هر روز میلیون‌ها محصول و کالای مختلف در بسته‌بندی‌های گوناگون در سراسر دنیا جابه‌جا می‌شوند. این بسته‌بندی‌ها پس از باز شدن روانه‌ی سطل زباله می‌شوند و بیشتر مواد تشکیل‌دهنده‌ی آنها قابل بازیابی نیستند. با وجود انبوه کالاهایی که توسط شرکت‌های حمل‌ونقل از کارخانه‌ها به انبارها و سپس به فروشگاه‌ها منتقل می‌شوند و همچنین افزایش فزایند‌ه‌ی فروشگاه‌های اینترنتی که روزانه دارای سفارش‌های متعددی هستند، مقدار قابل توجهی از پلاستیک، فوم، مقوا و کاغذِ به کار رفته در بسته‌بندی، به زباله تبدیل می‌شود. خوشبختانه «بسته‌بندی پایدار» راه حلی برای این مشکل ارائه کرده است.
در بسته‌بندی سبز یا پایدار از مواد و روش‌هایی برای تولید استفاده می‌شود که کمترین مصرف انرژی و اثرگذاری را بر محیط زیست دارند. بسته‌بندی سبز که بر پایه‌ی تعهد به محیط زیست خلق شده است، از مواد قابل بازیافت و تجزیه‌پذیر استفاده و انرژی را بهینه مصرف می‌کند.
در بسته‌بندی سبز از چه موادی استفاده می‌شود؟
بسته‌بندی سبز حذف مواد شیمیایی و آلوده‌کننده را که به آب، خاک، هوا و گیاهان آسیب می‌رساند، ممکن کرده است. این کار با ایجاد بسته‌های تجزیه‌پذیر و قابل بازیافت محقق شده است. در بسته‌بندی سبز مواد کمتری به کار می‌رود به علاوه در فرایند تولید از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند سوخت‌های زیستی، باد و انرژی خورشیدی استفاده می‌شود. برخی از موادی که در بسته‌بندی سبز استفاده می‌شوند عبارتند از:
- پلاستیک تجزیه‌پذیر
- پلاستیک گیاهی
- محصولات قابلِ بازیافت
- منابع انرژی جایگزین
- کیسه‌های پلی‌اتیلن تهیه شده از زباله‌های بازیافت‌شده
چهار روش اصلی بسته‌بندی سبز
به طور کلی ۴ روش برای بسته‌بندی سبز وجود دارد:
بسته‌بندی بر پایه‌ی منابع تجدیدپذیر. ۹۰ درصد PLA (اسید لاکتیک) مشتق‌شده از نشاسته در محیط‌های کمپوست صنعتی طی ۹ ماه تجزیه می‌شود. PLA از نیشکر، ذرت، سیب‌زمینی یا دیگر مواد حاوی نشاسته تهیه می‌شود.
بسته‌بندی با افزودنی‌های زیست‌تخریب‌پذیر. هم‌اکنون دو نوع افزودنی در بازار بسته‌بندی وجود دارد. استفاده از مواد افزودنی OXO و BIO بسته‌بندی‌ها را تجزیه‌پذیر می‌کند.
بهینه‌سازی بسته‌بندی. صرفه‌جویی در فرایند بسته‌بندی درحالی‌که محصول به خوبی محافظت شود، نیازمند دقت و تمرکز زیادی است.
مواد قابلِ بازیافت. مواد قابلِ بازیافت که درباره‌ی آنها بسیار شنیده‌ایم، جایگاه مهمی در صنعت بسته‌بندی سبز دارند.
چه موادی در بسته‌بندی سبز به کار نمی‌رود؟
مزایا و اثرات مثبت بسته‌بندی سبز هم برای محیط زیست و هم برای انسان‌ها قابل توجه است. در روند تولید و بسته‌بندی سنتی مانند کیسه‌های پلاستیکی انرژی قابل توجهی مصرف می‌شود.
همچنین در بیشتر مواقع منبع اصلی انرژی سوخت‌های فسیلی هستند که سالانه حجم بالایی متان و دی‌اکسید‌کربن به جو زمین اضافه می‌کنند. مواد زائد و زباله‌های ناشی از روند بسته‌بندی سنتی در پایان به اقیانوس‌ها و زمین‌های دفن زباله ختم می‌شوند که آلودگی‌ها و آسیب‌های آشکار و پنهانی را به محیط زیست وارد می‌کند.
مواد و روش‌های آسیب‌زای مختلفی از جمله پلاستیک‌های تهیه شده از پلی‌اتیلن، یونولیت، بسته‌بندی چندلایه، پلی‌استایرن، سوخت‌های فسیلی و… در بسته‌بندی سنتی به کار می‌رود.
مزایای کلیدی بسته‌بندی سبز
برای کاهش آثار مخرب روش‌ها و مواد به کار رفته در بسته‌بندی سنتی، جایگزین‌های گوناگونی وجود دارد که هریک مزیت‌های خود را دارند.
صرفه‌جویی در مواد مصرفی
- بهینه کردن روش بسته‌بندی به گونه‌ای که از کاغذ مصرفی به بهترین شکل استفاده شود
- تغییر اندازه‌ی بسته‌ها متناسب با محتوای آنها (امروزه اغلب بسته‌ها بیش از اندازه‌ی لازم بزرگ هستند)
استفاده از مواد بازیافت‌شده
- استفاده از کاغذهای ۱۰۰ درصد تولید‌شده از ضایعات بازیافت‌شده (PCW)
- استفاده از تیوب‌های پلاستیکی بازیافت‌شده
کاهش ضایعات
- استفاده از خرده‌های کاغذ به عنوان مواد بسته‌بندی
- استفاده از پلاستیک‌های نازک‌تر و کاغذهای سبک‌تر
افزایش امکان بازیافت
- بازطراحیِ بسته‌ها برای کاهش میزان مواد غیر قابل بازیافت مثل سرپوش‌های پلاستیکی
- نصب برچسب‌های «قابل بازیافت» روی بسته‌ها
فرایند تولید پاک
- تلاش برای استفاده از موادی که موجب آلودگی محیط زیست نمی‌شوند
- بازیافت همه‌ی آب مصرفی
صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- استفاده از مواد تولید شده توسط انرژی‌های سبز
- تعویض منابع انرژی با انرژی‌های جایگزین یا استفاده از تجهیزات بهینه
حمل‌ونقل کارآمد
- انتخاب محل بسته‌بندی در نزدیکی تولید‌کننده‌ی محصول
- استفاده از خدمات تکمیلی شرکت‌هایی که در محدوده‌ی بازار اصلی هستند
افزایش استفاده از مواد تجدیدپذیر
- استفاده از کاغذهای تولید شده از الیاف گیاهی (محصولات کشاورزی) به جای کاغذهای تولید شده از درخت
- طراحی بسته‌هایی با قابلیت استفاده‌ی دوباره و آگاه کردن مصرف‌کنندگان از این نکته
توجه به بسته بندی پایدار در بازار
غول فست‌فود، مک‌دونالد، به تازگی قول داده است که تا سال ۲۰۲۰ مواد اولیه‌ی تمام بسته‌بندی‌هایش را با مواد قابل بازیافت جایگزین خواهد کرد. برای هم‌گام بودن با بازار بسته‌بندی سبز، بسیاری از شرکت‌های کوچک و بزرگ ایده‌های جذاب و گاهی نو در رابطه با بسته‌بندی پایدار ارائه می‌کنند. ایده‌هایی مانند:
۱. بسته‌های خوردنی. برای کاهش ضایعات کاغذ و پلاستیک، بسته‌های قابل خوردن توجه کارخانه‌های بسیاری را جلب کرده است. اما با توجه به مسائل بهداشتی و آماده‌سازی آن، یافتن روش تولید مناسب و به‌صرفه، کار دشواری است.
۲. تعیین استانداردها و نظارت بر زنجیره‌ی تأمین. شرکت‌ها به نظارت، کنترل و شناخت بیشتری از عملکرد زنجیره‌ی تأمین نیاز دارند. زمانی می‌رسد که تعهد و توجه به محیط زیست نقش مهمی در تصمیمات کلیدی کسب‌وکارها خواهد داشت.
۳. کاهش گازهای گلخانه‌ای. کاهش گازهای گلخانه‌ای معمولا کاهش دیگر عوامل مخرب برای محیط زیست را به همراه دارد، بنابراین بسیار مورد توجه است.
۴. پلاستیک‌های ۱۰۰٪ زیست‌سازگار. کوکاکولا از سال ۲۰۰۹، بطری‌هایی تولید می‌کند که بخشی از مواد اولیه‌ی آنها منشأ گیاهی دارند. این شرکت در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که از این پس بطری‌هایش به تمامی از مواد سازگار با محیط زیست تولید می‌شود. انتظار می‌رود در آینده‌ی نزدیک خبرهای بیشتری درباره‌ی بطری‌های گیاهی (PlantBottle) این شرکت شنیده شود.
۵. پلاستیک‌های گیاهی با کیفیت‌تر. انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۶ که در ماه‌های پایانی آن هستیم، بسیاری از محدودیت‌های پلاستیک‌های زیستی از بین بروند. یکی از مشکلات پلاستیک‌های زیستی با منشأ گیاهی این است که تابِ دمایی را که برخی عملیات بسته‌بندی در آن انجام می‌شود، ندارند و ذوب می‌شوند. اما پیشرفت‌ها و نوآوری‌های پیوسته، امید خلق پلاستیک‌های زیستی با کیفیت‌تر و مقاوم در برابر دمای بسیار زیاد را افزایش داده است.
۶. کاهش ضایعات. بی‌تردید موضوع کاهش ضایعات یکی از دلایل عمده‌ی تمایل به بسته‌بندی سبز است. بسته‌بندی پایدار هم برای کسب‌وکارها و هم برای محیط زیست سودمند است. این روزها تلاش برای به صفر رساندن میزان ضایعات توجه گسترده‌ای را جلب کرده است.
بسته‌بندی سبز انتخابی سودمند برای محیط زیست و برای انسان‌هاست. همچنین هم برای تولیدکنندگان و هم برای مصرف‌کنندگان صرفه‌ی اقتصادی دارد. به همه‌ی اینها یک مزیت مهم دیگر بسته‌بندی پایدار را اضافه کنید؛ محیط زیست پاک‌تر و سالم‌تر برای خودمان و برای فرزندان‌مان!
برگرفته از: plushbeds
این مجموعه حاصل تجربیات اساتید هاروارد است که هر یک، از کارآفرینان و مشاوران بزرگ در دنیا هستند.
